Năm 2004, Việt Nam cho chiếu bộ phim “Thời đại anh hùng” trong đó có
đoạn Tổng thống Park Chung-hee đã khóc vì thấy dân nghèo khổ quá. Ông
tuyên bố sau 10 năm nữa sẽ có nhiều nước trên thế giới phải đến làm thuê
cho Hàn Quốc, và sự thật đã đến với họ trong đó có Việt Nam.
Thập niên 60, Hàn Quốc là 1 trong những nước nghèo đói nhất châu Á. Năm 1968, người Hàn quyết định
thay đổi giáo dục bằng cách bê nguyên sách giáo khoa của người Nhật về
dịch sang tiếng Hàn để giảng dạy, ngoại trừ các môn xã hội như địa lý,
lịch sử và văn học. Lúc đó cũng có nhiều người chỉ trích rằng, Hàn Quốc
lẽ nào lại không tự soạn được một bộ sách giáo khoa, đây cũng bởi tính
sĩ diện của họ rất cao.
Nhưng
chính phủ vẫn quyết tâm thực hiện, vì để có được chương trình giáo dục
đó, người Nhật đã mất cả trăm năm cải biên cách đào tạo phương Tây sao
cho phù hợp với đặc trưng của châu Á, bắt đầu từ thời Minh Trị Thiên
Hoàng. Để rút ngắn thời gian, Hàn Quốc chẳng có cách nào ngoài việc lấy
kinh nghiệm của người khác, và để dành thời gian và công sức lo việc
khác nữa. Vì Hàn Quốc muốn trở thành một bản sao mới của Nhật, nền kinh
tế dựa trên lòng tự hào dân tộc, tính kỷ luật và đạo đức của toàn thể xã
hội.
Đúng
20 năm sau, năm 1988, Hàn Quốc đăng cai Olympic Seoul, cả thế giới
không ai tin vào mắt mình khi thấy kỳ tích bên bờ sông Hàn. Ô tô, xe
máy, dệt nhuộm, hoá chất, đóng tàu, điện tử, bánh kẹo… bên Nhật có cái
gì thì bên này có cái đó mặc dù dân số chỉ bằng 1/3. Không ai biết trong
20 năm đó, cả dân tộc Hàn đã nắm chặt tay với quyết tâm thoát nghèo như
thế nào, chỉ biết rằng trên tivi lúc đó chỉ có vẻn vẹn 2 chương trình
là “dạy làm người” và “dạy làm ăn”; từ cái văn minh nhỏ xíu như nụ cười
của một nhân viên bán hàng cho đến cách quản lý chi phí của một quán cà
phê, cách tạo dựng một nhà máy.
Từ
một dân tộc “xin việc”, tức các doanh nghiệp nước ngoài đến đặt nhà máy
tại Hàn và thuê lao động tại đây, Hàn Quốc bắt đầu khan hiếm lao động
và trở thành dân tộc đi “cho việc”, mà người xếp hàng “xin việc” lúc bấy
giờ lại là người Trung Quốc, Thái Lan, Philippines. Hàn Quốc đã thành
công trong việc tiếp nối Nhật Bản thành dân tộc đi “cho việc” người
khác.
Năm
1988, pháo hoa thắp sáng 2 bờ sông Hàn, người Hàn Quốc ôm nhau cười
trong nước mắt, hơn 100 quốc gia giàu có nhất trên thế giới miễn visa
cho họ. Hàn Quốc giờ đây đã bước chân vào nhóm 24 quốc gia thịnh vượng
nhất loài người. Nhưng thách thức mới lại xuất hiện, vì bây giờ không
phải là Nhật Bản nữa, mà là Hồng Kông và Singapore, 2 cực hút nam châm
của cả châu Á về tài chính, thương mại và giải trí.
Phim
Hồng Kông tràn ngập thị trường và không có đối thủ. Ngay lập tức người
Hàn tuyển chọn ra 2.000 sinh viên ưu tú nhất, cử sang Holywood, điên
cuồng học hành, từ đạo diễn, diễn viên, phục trang đạo cụ… 4 năm sau tốt
nghiệp, (năm 1992), những bộ phim đầu tay như: Cảm xúc, Mối tình đầu,
Hoa cúc vàng,…với một thế hệ diễn viên đẹp từng milimet đã chinh phục
được hàng triệu con tim.
Ngành
làm phim đã phối hợp khéo léo với ngành thời trang, mỹ phẩm và hàng
tiêu dùng để xâm nhập vào các thị trường. Đại sứ quán Hàn Quốc tại các
nước có nhiệm vụ dịch thuật ra tiếng địa phương và tặng không cho các
đài truyền hình, tạo ra làn sóng Hanluy nổi tiếng. Người Nhật điên
cuồng, người Trung Quốc điên đảo, các nước Đông Nam Á thì chỉ biết ụ pa
ơi, ụ pa hỡi. Phim Hồng Kông bị đá văng ra khỏi thị trường cho thuê băng
đĩa.
Vào
năm 1988, ngoài 2.000 người đi Holywood để xây dựng công nghiệp điện
ảnh thì cũng có ngần ấy người được cử sang Milan và Paris để học thời
trang, mỹ phẩm. Các tập đoàn như xe Kia, Samsung, Hyundai còn thuê cả
ê-kip thiết kế của các hãng xe Đức như Mercedes, BMW làm việc cho họ,
với tham vọng xuất khẩu xe sang Mỹ và châu Âu. Muốn bán cho Tây thì bao
bì nhãn mác phải có óc thẩm mỹ của Tây, chứ kiểu “tròn tròn xinh xinh”
của dân châu Á, người Tây không thích, không bán được. Có những năm mẫu
xe của Hyundai bán chạy nhất ở Bắc Mỹ và châu Âu. Người Mỹ bắt đầu nhìn
người Hàn với ánh mắt khác, ngưỡng mộ, ngạc nhiên và thích thú.
Ngoài
ra, người Hàn cũng cử những sinh viên giỏi toán nhất nước theo học
ngành tài chính ở các trường đại học lớn của Mỹ, với tham vọng Seoul sẽ
thành một London, New York. Các quỹ đầu tư ra đời và họ tự tìm kiếm các
nhà máy mới khởi nghiệp be bé để rót tiền vào, tham gia vào quản trị. Họ
không hề chỉ trích, chỉ góp sức góp trí để xây dựng. Một người Hàn giàu
có là cả dân tộc Hàn giàu có.
Hệ
thống bán lẻ Lotte phải có nghĩa vụ mang hàng hoá Hàn đi khắp nơi. Ông
lớn Samsung bắt đầu tuyển dụng những sinh viên giỏi nhất châu Á để cho
học bổng thạc sĩ miễn phí với điều kiện tốt nghiệp xong phải mấy năm
phục vụ cho họ. Họ gom trí tuệ của cả châu Á để chinh phục thị trường
điện thoại thông minh và máy tính bảng, cạnh tranh đối đầu với Apple,
đối đầu với cả một tập thể trí tuệ thung lũng Silicone, cứ như Airbus
của châu Âu cạnh tranh với Boeing vậy.
Người
Hàn Quốc, dù dân thường hay sếp lớn, tất tần tật mọi thứ họ dùng phải
là “Made in Korea”, dù vào thập niên bảy mươi sản phẩm vô cùng kém cỏi
và xấu xí. Nhưng nếu người tiêu dùng không ủng hộ sản phẩm nhem nhuốc
của thời khởi nghiệp, thì doanh nghiệp còn tồn tại đâu mà có sản phẩm
tinh xảo sau này?
Tony
nhớ lần đi Hàn đầu tiên, mùa thu năm 2005, bà chị ở Việt Nam cẩn thận
ghi tên mấy nhãn hiệu mỹ phẩm ưa thích của chị ấy rồi nhắn mình mua
giùm. Ở cửa hàng mỹ phẩm, cô bán hàng mặc bộ váy veston đen, chạy như
bay lấy hết sản phẩm này đến sản phẩm khác cho Tony xem, đều là của Hàn
cả. Do tiếng Anh không nói tốt nên cô cứ giải thích bằng tiếng Hàn đến
lúc giọng khàn đặc. Đến lúc Tony lấy tay chỉ hộp phấn Lancom, thì cô
thất vọng oà khóc. Cô khóc vì cô đã không thành công khi tình yêu nước
của cô không thuyết phục được khách hàng. Tony nhìn cô ấy sững sờ, lẽ
nào chỉ là 1 cô gái bán hàng bình thường mà có lòng yêu đất nước mãnh
liệt thế sao? Tony thôi bèn mua mấy hộp mỹ phẩm của Hàn, dù chẳng biết
có tốt không, vì kính phục quá. Lúc Tony bước ra khỏi cửa hàng, ngoái
lại vẫn thấy cổ gập đầu cung kính.
Ngoài
phố, gió bắt đầu lạnh, từng tốp học sinh chạy tập thể dục rầm rập trên
vỉa hè, những chiếc áo khoác thêu cờ quốc gia ở sau lưng. Và Tony biết,
sau lưng của mỗi công dân luôn là tổ quốc.
Nguồn :
Tony Buổi Sáng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét